De aanslag op het vliegtuig van de koning van Marokko 1972 (deel 7)
Het Marokkaanse leger pleegde op 10 juli 1971 een mislukte staatsgreep tegen de koning in het paleis van Skhirat. Het jaar erop plegen luchtmachtofficieren een nieuwe coup, dit keer werd het vliegtuig van koning Hassan II, op de terugreis uit Frankrijk, in de lucht door straaljagers aangevallen.
In de komende tijd zal het Amazigh Informatie Centrum deze historische gebeurtenis reconstrueren met korte artikelen. Dat doen we op basis van getuigenissen van personen die deze gebeurtenis hebben meegemaakt zoals de gevechtspiloot Salah Hachad, boeken van kritische auteurs zoals Gilles Perrault, Stephen Smith en divers krantenartikelen.
Overflow: een militaire operatie in het Riffijnse luchtruim
Noord-Afrika werd in de Koude Oorlog getroffen door militaire staatsgrepen. In Egypte heeft kolonel Jamal Abdel Nasser (1918–1970) samen met andere legerofficieren in de jaren 50 koning Faroek van de troon gestoten en vervolgens de macht overgenomen. Eind jaren 60 zet ‘kolonel’ Qadhafi (1942–2011) de Libische koning Idris I af met een militaire coup. In Algerije pleegt de minister van Defensie, kolonel Houari Boumédiène (1932–1978) in 1965 een staatsgreep tegen de president Ahmed Ben Bella om vervolgens te regeren over Algerije tot aan zijn dood.
Op woensdag 16 augustus 1972 verrast lt.-kolonel Amekrane, die geen commandant meer was van de vliegbasis Kenitra, zijn oude personeel met een bezoek aan de vliegbasis. Rond negen uur, tijdens het ontbijt in de officierenmess grapte Amekrane tegen zijn vrienden: “Jullie zijn nog niet van mij af, ik ben terug om de militaire escorte van de koning te leiden”. Hij gaf opdracht aan Hoofd Operaties op de vliegbasis, kapitein Salah Hachad, om zes oorlogsvliegtuigen klaar te maken voor de escorte en beveiliging van de koning. Dat is een eenvoudige taak die de luchtmacht regelmatig uitvoert: bij officiële vliegreizen van de koning en bezoeken van buitenlandse staatshoofden aan Marokko kregen ze een militaire escorte van gevechtsvliegtuigen.
Op deze woensdag zal koning Hassan II terugkomen van vakantie in Frankrijk aan boord van een driemotorige privé-Boeing 727 die hem van Parijs naar het vliegveld Rabat-Sale zal brengen. Kapitein Salah Hachad voert de order van lt.-kolonel Amekrane uit en hij hield een briefing waar de namen van de piloten die de koning gaan escorteren gekoppeld werden aan de vliegtuigen en waarbij ook de bijhorende procedure wordt doorlopen.
Een eskadron van zes lichte jachtbommenwerpers van het type F-5 zal de Boeing van Hassan II escorteren zodra het vliegtuig het Europese luchtruim verlaat. Volgens voorschriften van de luchtmacht moeten de escorte-vliegtuigen gewapend zijn, maar in Marokko wordt de escorte van de koning niet bewapend.
In de namiddag van deze zomerse woensdag neemt lt.-kolonel Amekrane rond 14:00 uur plaats in de verkeerstoren van vliegbasis Kenitra om de operaties persoonlijk te leiden. De formatie van zes straaljagers onder leiding van kapitein Salah Hachad vliegt rond 15:30 van de vliegbasis Kenitra en zet koers naar het Noorden, richting de Rif.
Het F-5 squadron begint rondjes te vliegen in het driehoekige gebied: Tanger, Larache en Tétouan. De F-5’s hebben geen radar boord om hun doel te detecteren. Wanneer de Boeing van de koning het Europese luchtruim verlaat, geeft de bemanning van de Boeing dat via radiocommunicatie door aan het vliegveld waar het vliegtuig zal landen, Rabat-Sale, die geeft dat dan door aan de luchtverkeersleiding van vliegbasis Kenitra, de thuisbasis van de F-5 escorte.
Het F-5 squadron vliegt op 9000 meter, de hoogte waarop verkeersvliegtuigen vliegen. De leider van de formatie, Salah Hachad, vliegt met de tweezitter F-5B. Achter hem in de cockpit zit luitenant Doukkali, de overige 5 jagers waren eenzitters F-5A en worden gevlogen door: majoor Louafi Kouera, luitenant Abdelkader Ziad, luitenant Abdelhamid Boukhalif, luitenant Dahou en kapitein Larabi El Haj.
De afspraak van de escorte is dat bij het zien van de Boeing het squadron van de 6 F-5’s zich in tweeën moet gaan splitsen, drie vliegtuigen gaan vliegen naast de Boeing aan de rechter kant, de andere drie aan de linker kant. Het F-5 squadron krijgt een radiobericht van de verkeerstoren van Kenitra dat de Boeing het Marokkaanse luchtruim binnenvliegt en kort daarna heeft een van de F-5 piloten de Boeing met het blote oog waargenomen.
Kapitein Hachad vliegt richting de Boeing om de escorte-positie in te nemen, hij wordt gevolgd door twee jagers en plotseling hoort hij via de radio de boodschap: wegwezen! Daarna hoort hij schoten. Dan gaat de operatie met de codenaam Overflow van start. Een aanslag in de lucht op het vliegtuig van Hassan II. Drie van de zes F-5 jagers zijn gewapend, hun boordwapens, het M39-kanonnen, zijn met munitie geladen. De aanval begint boven het gebied tussen de steden Moulay Bousselham en Ksar-el-Kebir. De Boeing heeft de landing al ingezet en is tussen de 10 en 15 minuten verwijderd van haar bestemming, het vliegveld Rabat-Sale.
De boordmitrailleurs van de F-5 van majoor Louafi Kouera weigeren waarna hij een kamikaze actie wil doen en neemt afscheid via de radio: “Vaarwel vrienden, ik ga mij opofferen voor mijn land”, maar hij maakt gebruik van zijn schietstoel om het vliegtuig te verlaten. Zijn F-5 valt naar beneden, en hij landt aan zijn parachute.
Luitenant Abdelkader Ziad schiet met één kanon, de tweede weigert, er kwam rook uit een van de motoren van de Boeing. Luitenant Abdelhamid Boukhalif roept: “Dat is het, ik heb hem geraakt!” De Boeing komt steeds dichterbij het vliegveld en de gewapende piloten zijn door hun munitie heen.
Luitenant Boukhalif krijgt een idee, hij lost uit een van zijn reservetanks kerosine op de Boeing maar er gebeurt niets. De twee vliegtuigen die de aanval hebben uitgevoerd keren met heel hoge snelheid naar hun basis. De andere drie, die niet gewapend zijn, keren ook terug, ze vliegen er achteraan.
De koninklijke Boeing raakt zwaar beschadigd, schudt, trilt, schommelt, de luchtdruk valt weg, twee van de drie motoren zijn buiten werking gesteld. Aan boord zijn twee politie officieren dood en Raymond Sasia, lijfwacht van Hassan II, raakt gewond.
Dit artikel wordt vervolgd.
