De zanger Izri over zijn muziek

Ik was heel vroeg in aanraking gekomen met de muziek. Al op de leeftijd van 5 a 6 jaar, kon ik melodieën van Elvis Presley en de Egyptische Abdelhalim nazingen. Ik was sterk beïnvloed door mijn moeder die altijd thuis zong. De doorbraak kwam echter in 1977 toen een oom van mij uit Parijs naar Marokko kwam om vakantie door te brengen. Hij nam een cassettebandje mee van Idir. Ik was ondersteboven van de muziek van deze zanger, en speciaal de liedjes: A Baba Inouba en Ssendu. Dit was mijn eerste contact geweest met de Amazigh moderne muziek. De muziek van Idir heeft een grote belangstelling bij mij gewekt omtrent Tamazight taal en cultuur van Rif.

Kort daarna werd in 1978 de Culturele Vereniging “Al Intilaqa At-taqafiya” (wat later zou heten Tanukra “wedergeboorte”) opgericht. De reeks culturele manifestatie die deze vereniging heeft georganiseerd heeft mij de gelegenheid aangeboden mijn talenten te ontwikkelen. Ik begon me dan ook te interesseren in instrumenten als gitaar en harmonica. Mijn repertoire werd steeds groter naarmate ik me verdiepte in de Amazigh muziek van met name Idir, Djurdjura, Jamal Allam en Walid Mimoun. In de loop van de tijd ging ik me bezig houden met de compositie van de muziek. De rol die mijn omgeving daarin zou spelen is en blijft groot, met name mijn oom en sommige van mijn vrienden. Mijn dagelijkse contacten met vrienden zoals de dichter Wariachi Abdelrafi heeft me gestimuleerd om liedjes in Tamazight (Tarifit) te gaan maken. Die zijn meestal geïnspireerd door hun poëzie…

Mijn eerste album Tamazight was in 1986–87 en heette “Tamwart inu”. Ik was enorm onder de indruk van het succes ervan te meer omdat ik het niet heb verwacht. De reactie van het publiek, de morele steun van mijn familie en mijn vrienden was hier van groot belang. Dit kun je beschouwen als het begin van een professionele zangcarrière. Ik besloot hierna me intensief met muziek bezig te houden om een bijdrage te leveren een meer kwalitatief Amazigh muziek productie. Het is tegen deze tijd dat ik naar wetenschappelijke instrumenten begon te zoeken om de muziek beter onder de knieën te krijgen, met name de theorie en de notitie ervan boeide mij enorm…

Mij tweede album “Izri inu” uit 1990 is het resultaat van deze bescheiden pogingen. Ik probeerde daarin de vocale harmonieën en de traditionele ritmes van Riffijnse zang (Ay aralla bouya) te combineren. Mijn derde album “Maymi” samen mat de zangeres Titrit kwam uit na een lange en vruchtbare samenwerking. De meeste onderwerpen van mijn muziek gaan over allerlei zaken in het leven van de gewone mensen om mij heen, in Rif en daarbuiten, zoals de identiteitsvraagstukken. Ik zing ook over de migratie, de armoede, de uitbuiting in al haar vormen, de positie van vrouwen in de maatschappij, de normen en waarden …

Ik heb verschillende prijzen gewonnen, onder andere de Eerste Prijs in 1990 tijdens een wedstrijd op de T.V. dat “Musica” heette. Mijn bijdrage was het liedje “Lost Love”. Daarna heb ik nog samen met Saida Titrit de prijs “Media” in 1991 gewonnen tijdens een internationale wedstrijd dat door Radio France Internationale werd gehouden…Daarvoor nam ik actief deel in 1985 aan verschillende culturele manifestaties in Nador. Later heb ik een tournee door de grote steden van Marokko gemaakt. Ook heb ik verschillende festivals geanimeerd zowel binnen- als buiten Marokko. In 1991 heb ik in Benin (West-Afrika) twee keer opgetreden.

Mijn interesses naast de muziek zijn: theater en film, muzikale antropologie, sociologie en economische wetenschappen. Ik heb mijn opleiding politieke economie aan de faculteit van Rabat in 1994 voltooid waarna ik naar Frankrijk vertrok voor stage.” (…)

Korte samenvatting van een interview met Khalid Izri in Tifawt, tijdschrift voor Amazigh taal & cultuur, nummer 9, 1997. Meknes, Marokko.

In het volgende nummer, een uitgebreid interview met Izri naar aanleiding van zijn bezoek aan Nederland.

Vertaling uit het Frans: Redactie Rif-Bulletin

Bron: Rif-Bulletin, Januari 1999