Grote bosbrand in de Rif: ‘de brandweer kan er niet bij’
In de bergen van het Rif-gebied is een grote bosbrand uitgebroken. Vooral de gemeenten Tafersit en Ifarni in de provincie Drioch, tussen de steden Nador en Al Hoceima, zijn getroffen. De mensen daar kijken machteloos toe hoe de vuurzee hun woongebied in de as legt. Het is niet bekend of de Marokkaanse autoriteiten een evacuatieplan hebben.
De brand is donderdagochtend 8 augustus jl. uitgebroken bij Ifarni en had zich verder verspreid. De sterke rookontwikkeling is zichtbaar tot in de naburige stad Al Hoceima en het ‘Spaanse’ eiland Nekour.
De brandweer kwam pas in de middag in het gebied aan dat niet beschikt over een wegennetwerk en dus niet toegankelijk is voor voertuigen. De brandweerlieden kijken net als inwoners naar het brandende gebied, ze ondernemen pogingen om de brand te blussen met houweel en schep. Vorige week nog werd een jong meisje in Allal Bahraoui bij Khemisset, levend verbrand in een woning nadat de brandweer volgens omwonenden veel te laat kwam en dat eenmaal ter plaatse blijkt dat de blusapparatuur ontoereikend is. Er zijn schokkende video’s op internet van het brandende jonge meisje.
Boven de locatie waar de brand woedt, circuleert een helikopter in de lucht, de mensen in het gebied weten niet precies wat het doel is van deze oorlogsmachine die boven hun hoofd vliegt. Het doet wel denken aan de arrestatiegolf van activisten van de Rif-volksbeweging in 2017 die geboeid en geblinddoekt met een helikopter naar Casablanca zijn gebracht en ook aan de helikopter die in hetzelfde jaar de kist met het ‘lichaam’ van Imad El Attabi naar het vliegveld van Al Hoceima bracht. De kist was verzegeld, zijn familie mocht geen laatste afscheid van hem nemen.
Volgens de lokale bewoners konden zij nergens terecht voor hun hulpvragen, de vertegenwoordigers van de Marokkaanse autoriteiten zijn geweest bij het getroffen gebied maar gingen weer weg zonder de bewoners iets te vertellen wat er aan de brand gedaan wordt. Het is niet bekend of de Marokkaanse autoriteiten over een evacuatieplan beschikken. Het Rif-gebied wordt regelmatig getroffen door natuurrampen zoals de aardbeving in februari 2004 waarbij 629 doden en 929 gewonden zijn gevallen *.
De naburige regio Al Hoceima is een militair gebied waar veel militairen zijn gestationeerd, en sinds het uitbreken van de Riffijnse volksbeweging in 2016 na de dood van de vis-handelaar Muhsin Fikri zijn veel ordetroepen in de Rif opgebouwd. Toch is het leger niet ingezet om de brandweer te steunen met het brandblussen, net als bij de aardbeving van 2004 is het leger niet ingezet bij de wederopbouw van de getroffen Riffijnse gebieden zoals een maatschappelijke organisatie uit Al Hoceima aan de adviseurs van Mohamed VI had aanbevolen. De grote troepenmacht in de Rif of een deel ervan had ingezet kunnen worden om te helpen met met brandblussen, net als bij de aardbeving van 1960 in Agadir toen werd het leger onder aanvoering van kroonprins Hassan ingezet voor ondersteuning en humanitaire taken. In Al Hoceima werd het leger in 2004 uit veiligheidsoogpunt ingezet om de bevolking in bedwang te houden. De brandweerkorpsen in Marokko vallen onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en woorden ingezet bij repressie van de demonstraties. Volgens verschillende mensen uit Al Hoceima liggen er mensen begraven in de brandweer kazerne van de stad, deze zouden zijn overleden bij de volksprotesten van januari 1984.
Op zondag 11 augustus lijkt de brand geblust te zijn, de mensen in het getroffen gebied maken melding van de aanwezigheid van blusvliegtuigen. Marokko beschikt over 7 blusvliegtuigen, maar of die ingezet in de Rif is niet bekend. Riffijnse activisten op sociale media melden dat de blusvliegtuigen Spaans zijn en dat ze uit de stad Melilla kwamen vliegen. De Marokkaanse autoriteiten houden media stilte over het onderwerp, vreemd genoeg heeft tot nu toe geen enkele Marokkaanse functionaris iets aan pers verklaard over de bosbrand.
Het getroffen gebied is tussen 400 en 500 hectare groot en bestaat uit bossen maar er is ook landbouwgrond van de lokale bewoners. Doordat augustus de oogstmaand is hebben de boeren veel schade geleden, dat ze nergens kunnen terughalen. Het gebied valt onder de stam Ayt Tuzin en staat bekend bij de Riffijnen om haar olijfolie en honing. Het bosgebied bestaat onder meer uit Eucalyptus, dennenbomen en olijfbomen, er leven diverse dierensoorten zoals wilde zwijnen, hazen en vossen. Er is ook de klassieke bijenhouderij.
Tot nu toe zijn er geen meldingen van dodelijke slachtoffers gedaan. De schrik en angst zijn wel heel groot, vooral bij kinderen. De precieze oorzaak van de brand is niet bekend.
* Mimoun Harnafi, Taj-Eddine Cherkaoui 2004: Le séisme d’Al Hoceima du 24 février 2004. Rapport préliminaire de mission du 3 au 7 mars 2004.
Met dank aan de Riffijnse linguïst Chahid Andich die uit het getroffen gebied komt.
